WisFaq!

De digitale vraagbaak voor het wiskundeonderwijs

HOME

samengevat

\require{AMSmath}

Hoe is het hexadecimale stelsel ontstaan?

Hoe is de hexadecimaal ontstaan?
Geesje
Leerling bovenbouw vmbo - donderdag 23 september 2004

Antwoord

'Hexadecimaal' komt van het Griekse 'hexa' dat 'zes' betekent en het Latijnse 'decimus' dat 'de tiende' betekent.
Iets met 16(de) dus, meestal gebruikt om getallen aan te duiden die met basis (grondtal) 16 geschreven worden (A=10, B=11, ..., F=15, 10 = 16, ...).

Oorspronkelijk werd deze schrijfwijze 'sexadecimaal' genoemd, maar omstreeks 1960 heeft IBM daarvoor de naam 'hexadecimaal' ingevoerd.

Rond 1717 ontwikkelde koning Karel XII van Zweden (vermoedelijk na contact met Leibniz) een methode om getallen voor te stellen in het 8-tallig systeem. Hij vond dat de basis 8 (eventueel 64) beter geschikt was om mee te rekenen, dan 10. Hij wilde het 8-tallig stelsel zelfs verplicht stellen in Zweden. Maar, hij overleed in veldslag voordat hij het decreet kon uitvaardigen.

Een eeuw later beschreef de Zweeds-Amerikaanse civielingenieur John W. Nystrom het 16-tallig stelsel, gebaseerd op de plannen van Karel XII. Hij noemde dat stelsel "Tonal System" (geheel beschreven, zelfs met de uitspraak van de getallen, in 1863).
Bron: D. Knuth, The Art of Computer Programming, Vol. 2 (Addison Wesley, 1998), pp. 201-202.

Zoeken (met Google) op 'hexadecimal' of 'sexadecimal' geeft je uiteraard aanvullende informatie.

Voorbeelden van hedendaags gebruik: representatie van getallen in computersystemen, kleuren (RGB) op het WWW e.d.
Zie ook Hexadecimaal, binair en decimaal stelsel gebruiken.

Ik hoop dat het bovenstaande je vraag voldoende beantwoordt.

Zie Tonal System

Vragen naar aanleiding van dit antwoord? Klik rechts..!
zaterdag 25 september 2004