WisFaq!

\require{AMSmath} geprint op donderdag 28 maart 2024

Ontbinden in factoren

Ik kom er niet uit bij het ontbinden van factoren en dan het buiten halen van van de haakjes. met een voorbeeld k2+k-42 dat lukt mijn niet ik zou het graag willen dat u mij zou helpen nog een voorbeeld k3-4k en k3+5k2+4k

elly dabrowski
6-4-2003

Antwoord

'Normaal' gesproken zijn er twee soorten van ontbinden in factoren:Deze laatste soort staat wel bekend onder de naam produkt-som methode of som-produkt methode.

Voorbeeld
x2 + 8x + 12 kun je ontbinden als (x + 6)(x + 2).
Controle:
(x + 6)(x + 2) = x2 + 2x + 6x + 12 = x2 + 8x + 12
Klopt!

De vraag is nu: hoe kun je zo'n ontbinding vinden?
Laten we eens kijken naar wat voorbeelden:

(x + 2)(x + 3) = x2 + 5x + 6
(x + 2)(x-3) = x2 - x - 6
(x + 1)(x - 4) = x2 - 3x - 4
(x - 4)(x - 4) = x2 - 8x + 16
(x - 3)(x + 3) = x2 - 9

Als het goed is vallen er twee dingen op:
Schematisch:



Nu andersom:

Je wilt een ontbinding vinden voor x2 + 7x + 12
Op grond van het bovenstaande moet je twee getallen zoeken die opgeteld 7 zijn en vermenigvuldigd 12.
Mogelijke kandidaten (alle mogelijke tweetallen met als produkt 12):


Produkt
1 · 12
2 · 6
3 · 4
-1 · -12
-2 · -6
-3 · -4

Als je nu ook nog naar de som kijkt, krijg je volgende tabel:

ProduktSom
1 · 1213
2 · 68
3 · 47
-1 · -12-13
-2 · -6-8
-3 · -4-7

Ik zocht twee getallen met produkt 12 en som 7, dus 3 en 4.
Je kunt x2 + 7x + 12 dus ontbinden als (x + 3)(x + 4)

Vaak is het niet nodig (of zelfs verstandig) om zo'n tabel te maken. Als je goed kijkt (en nadenkt)
kun je het soms zo zien.

k2+k-42:
Met de produkt-som-methode! We zoeken twee getallen die opgeteld 1 zijn en vermenigvuldigd -42. Mogelijk kandidaten zijn:
1·-42 de som is -41
2·-21 de som is -19
3·-14 de som is -11
6·-7 de som is -1
...maar ook:
-1·42 de som is 41
-2·21 de som is 19
-3·14 de som is 11
-6·7 de som is 1
Ah.. de laatste is het!
Dus k2+k-42=(k-6)(k+7)

k3-4k
Dit is een typisch geval van k buiten haakjes halen! Dus schrijven we:
k3-4k=k(k2-4)

Nu bestaat er ook nog zoiets als het merkwaardig produkt!? (zie zoeken). Eén van die merkwaardige produkten zegt:
a2-b2=(a+b)(a-b)
Toegepast op k(k2-4) krijg je dan nog:
k3-4k=k(k2-4)=k(k+2)(k-2)

Je kunt hierbij ook denken aan de produkt-som-methode! Ik zoek twee getallen die opgeteld nul en vermenigvuldigd -4 zijn. Dat zijn -2 en 2.
k3+5k2+4k
Ook hier kan je een 'k' buiten haakjes halen. Dus schrijven we:
k3+5k2+4k=k(k2+5k+4)

Voor het deel tussen de haakjes kan je de produkt-som-methode gebruiken:
k2+5k+4
Ik zoek weer twee getallen die opgeteld 5 en vermenigvuldigd 4 zijn. Dat zijn 1 en 4.
Dus:
k3+5k2+4k=k(k2+5k+4)=k(k+4)(k+1)

Hopelijk kan je zelf verder. Kijk ook even op onderstaande website voor meer voorbeelden!

Zie Ontbinden in factoren [http://users.kbc.skynet.be/ontbfac/]

WvR
6-4-2003


© 2001-2024 WisFaq
WisFaq - de digitale vraagbaak voor het wiskunde onderwijs - http://www.wisfaq.nl

#9522 - Formules - Leerling bovenbouw havo-vwo